TR/Pootle - İpuçları ve tavsiyeler

TDF LibreOffice Belge Özgürlüğü Tasarısı Topluluk Güncesi Weblate Nextcloud Redmine Ask LibreOffice Bağış Yapın

Çevirmenler için ipuçları ve tavsiyeler

LibreOffice çeviri çalışmalarında size yardımcı olacağını düşündüğümüz ipuçları ve tavsiyeleri aşağıda bulabilirsiniz.

Öncelikle, çeviri yapabilmeniz için, hesap ayarlarınızı yapılandırırken Türkçe projesini seçmeniz ve dil yöneticilerinizden gerekli yetkilendirmeyi almanız gerektiğini tekrar hatırlatalım.

LibreOffice'in Pootle sunucusuna https://translations.documentfoundation.org/ adresinden ulaşabilirsiniz. Türkçe projesi ise https://translations.documentfoundation.org/tr/ adresindedir.

Yararlanılabilecek kaynaklar

İngilizceniz ne kadar iyi olursa olsun, sözlüklere ve belgelere danışmanızda her daim fayda var. Çeviri çalışmalarınızda yararlanabileceğiniz bazı çevrimiçi sözlükler şunlardır:

Tureng : Geniş kapsamlı genel Türkçe-İngilizce sözlük. Arama sonuçlarında Bilgisayar kategorisi de bulunmakta
Zargan: Geniş kapsamlı genel Türkçe-İngilizce sözlük. Arama sonuçlarında Bilgi teknolojileri kategorisi de bulunmakta
TBD Sözlük: Türkiye Bilişim Derneği'nin çevrimiçi Bilişim Terimleri Sözlüğü
Bilişim Sözlüğü
TDK Bilim ve Sanat Terimleri Sözlüğü

Çeviri çalışmalarında en önemli hususların başında yazım kuralları gelmektedir. Noktalama işaretleri ve yazım kurallarına azami özen göstermeniz yapılan çevirinin kalitesini yüksek tutacaktır. Türkçe yazım kuralları ile ilgili yararlanabileceğiniz kaynaklar:

Vikipedi'de Türkçe Yazım Kuralları: Türkçe yazım kuralları ile ilgili Vikipedi'deki kısa derleme

LibreOffice yazılımın çevirisinde, yazılıma asgari düzeyde hakimiyet genellikle yeterli olmaktadır. Elbette ki çeviri çalışmalarına karılanların LibreOffice'in bütün bileşenlerine hakim olması beklenmemektedir. Çeviri çalışmalarının belki de en zevkli yanlarından biri, çeviri yaparken yeni şeyler öğrenilmesidir. LibreOffice'in bileşenleriyle ilgili kapsamlı bilgi alabileceğiniz ve takıldığınız çevirilerde faydalanabileceğiniz belgeler:

LibreOffice Kitapları(İngilizce): LibreOffice'in bütün bileşenleriyle ilgili detaylı bilgi alabileceğiniz, kapsamlı rehber kitaplar. Ekran görüntüleri ve yardım içerikleriyle zengin bir içeriğe sahiplerdir.

LibreOffice kitapları ile ilgili organize bir yerelleştirme/belgeleme çalışması henüz yapılmamıştır. Yardım içeriğinin çevrilmesiyle, bu kitapların içerinin büyük kısmı da çevrilmiş olacaktır. Türkçe Belgeleme sayfasına http://tr.libreoffice.org/belgelendirme/ adresinden ulaşabilirsiniz

Eski OpenOffice.org Türkiye Vikisi: LibreOffice projesi OpenOffice.org yazılımının çatallanmasıyla ortaya çıktığından temelde birçok özelliği OpenOffice ile benzerlik göstermektedir. OpenOffice.org vikisi, şu anda konusundaki en geniş viki olup, bileşenlerle ilgili önemli bilgileri barındırmaktadır. Türkçe içeriği çeviri çalışmalarında size yardımcı olacaktır.

Pootle ipuçları

Pootle kelime dizisi temelli bir çevrimiçi çeviri aracıdır. Çevirmiçi çevirinin yanı sıra, yerel bilgisayarınız üzerinde *po dosyalarını indirerek çeviri yapıp, bu dosyaları çevrimiçi sisteme yükleme imkanı verse dahi, bu yöntemi kalabalık bir çeviri ekibinde uygulamanız önerilmez.

Bileşenleri hızlıca çevirmek için, bileşen istatistiklerindeki mavi ile yazılmış rakamlara tıkladığınızda, çevrilmemiş satırları hızlıca çevirmeye başlayabilirsiniz. Veya aynı şekilde üst menüden "Çevir ->Hızlı Çevir" yolunu izleyebilirsiniz

Pootle'da çeviri yaparken kod bilgisine sahip olmanız gerekmez. Pootle üzerinde kod işaretlemeleri ve yazı vurgulamaları gayet basit biçimde tutulmuştur.

<emph> Emph komutlu kelimeleri kalın yapar</emph> Emph komutu ile sıkça karşılaşacaksınız, bu komut arasındaki kelimeleri kalın yapmaya yaramaktadır
//n bir kaçış karakteridir. Kaçıştan kasıt, cümle bu işaretin konduğu yerdeki satırda sona erer ve bir sonraki satırbaşından devam eder.
%PRODUCTNAME, %PRODUCTVERSION, &OFFICEVENDOR gibi printf komutları özel isimler ve yerelleştirmeden muhafaza edilecek kelimeleri temsil ederler. Örneğin çevirideki %PRODUCTVERSION komutu, kullanılan yazılımda LibreOffice'in o günkü güncel sürümünü otomatik olarak gösterecektir.

Temel kod işaretlemeleri kırmızı ile işaretlenmiştir, bu kodlara tıkladığınızda kod bloku otomatik olarak çeviri satırına kopyalanır. Cümlenin akışına göre bu bloku uygun yere yerleştirebilirsiniz.

XML etiketleri çok önemlidir, bu etiketlerin yanlışlığı, LibreOffice'in yeni sürümleri öncesi çevirileri git sistemine aktarırken atlamaya neden olmakta ve bu dosyaların elle tekrar çevrilmesini zorunlu kılmakta. Örnek olarak:

<link href="text/sbasic/shared/03090200.xhp" name="Loops">Loops</link>

özgün string(kelime dizisi) çevrilirken, özgün satırdaki kırmızı kodlar çeviride de aynen muhafaza edilmeli, ayrıca buradaki rakamların üst satırdaki ile örtüşmesi lazım, aynı zamnda da etiketler de kapatılmalı

diye çevrilirse, burada unutulan "/" işareti büyük sorun oluşturmakta. Bu satırları çevirirken önerim, öncelikle bütün stringi çeviri alanına kopyalayıp içinde dikkatlice değişiklik yapmanız yönünde olacaktır. Aynı zamanda bu kırmızı kodlara tıkladığınızda, Pootle sizin yerinize kod parçacığını çeviri satırına kopyalayacaktır.

Çeviri yaparken elbette hata yapabiliriz, bu hataları denetlemek ve düzeltmek için Pootle'ın bazı yardımcı unsurları var, örneğin çeviri satırının sağında kırmızı çarı işareti ile uyarıda bulunmakta. Bunların önemini az çok anlarsınız. Ama en önemlisi xmltags hatasıdır. Bu hata dil dosyasının derlenmesini engeller. - Bu hataları bulmak için Pootle'da üst menüde, İncele bölümü

bulunmakta: https://translations.documentfoundation.org/tr/libo35x_help/review.html Buradan hatalara bakabilirsiniz. özellikle XML hatalarına bakmanız çok önemlidir.

Pootle sistemi, kendi içerisinde çeviri hatalarını denetleyecek bazı otomatik araçlara sahiptir. Bu kontrollerin bazıları her dilde uygulanamamaktadır. Ayrıca otomatik bir kontrol olduğu için çevirinin yapıldığı dile göre farklılık da gösterebilir. Bu nedenle bazı uyarılar dikkate alınmayabilir. Yüksek düzeyde önemli olan uyarılar aşağıda koyu renkle belirtilmiştir.

Pootle üzerindeki otomatik kontroller şunlardır:

accelerators: Hızlı başlatıcılar, klavye kısayolları örneğin "~Dosya" kelimesinin önündeki ~ işareti, arayüzde Dosya şeklinde görünen bir hızlı başlatıcı işareti oluşturacaktır. Alt+D'ye tıklandığında bu menü seçeneği aktif olacaktır. Bu kontrol hızlı başlatıcıların eksikliğini denetler.
acronyms: Kısaltmaları denetler. Türkçe için genelde kullanmadığımız bir denetimdir.
brackets: Parantezlerin aynı sayıda olup olmadığını denetler
doublequoting: Çift tırnak sayısını denetler
doublespacing: Çift boşlukları denetler
doublewords: Kelime tekrarlarını denetler
emails: E-posta adreslerinin çevrilmemesini denetler
endpunc: Cümle sonundaki noktaları denetler
endwhitespace: Kelimelerden sonra bırakılan boşlukları denetler
escapes: zgün kelime dizisi ve çeviri arasındaki kaçış karakterlerinin eşliğini denetler
filepaths: Dosya yollarının çevrilmemiş olmasını denetler
functions: Fonksiyon isimlerinin çevrilmemiş olmasını denetler- Türkçe için uygulanmamalıdır
hassuggestion: Önerisi olan çeviriler
long: Çevirisi özgün diziden uzun olan diziler
numbers: Sayıların özgün satır ve çevrilmiş satır arasında tutarlı olmasını kontrol eder.
printf: %, $, gibi printf komutlarının özgün satır ve çeviri arasında eşleşmesini denetler (ör %PRODUCTVERSION). Bu komutlar,
puncspacing: Noktalama işaretlerinden sonra boşluk bırakılmasını denetler
purepunc: sadece işaretlerden oluşan satırların uyumunu denetler
sentencecount: Cümle sayısını denetler
simplecaps: Çevirisi özgün diziden kısa olan diziler
singlequoting: Büyük harf kullanımının çok farklı olup olmadığını denetler
startcaps: Büyük harfle başlamayı denetler
startpunc: Noktalama işaretiyle başlanmasını denetler
startwhitespace: Boşlukla başlanmasını denetler
unchanged: Değişmeyen dizileri denetler
urls: Url adreslerini denetler
variables: Değişkenlerin kullanımını denetler
xmltags: XML etiketlerini denetler.

Bu kontrollerle ilgili daha fazla bilgiyi şu adresten edinebilirsiniz: http://translate.sourceforge.net/wiki/toolkit/pofilter_tests#test_description

Pootle'da önerileri incelemek için üst gezinti menüsünden "İncele"ye tıkladığınızda menünün altındaki Önerileri İncele seçeneğine tıklayarak yapılmış çeviri önerilerini incelemeye başlayabilirsiniz. Aynı şekilde Otomatik kontrollerdeki hassuggestion bağlantısını da kullanabilirsiniz.

Genel tavsiyeler

LibreOffice gibi geniş kapsamlı çeviri projeleri, gönüllü çevirmelerin kararlı katkılarıyla yürümektedir. Toplamda 500.000'den fazla kelimeden oluşan bir proje bitmeyecekmiş gibi görünebilir. Öncelikle katkı vermekte kararlı ve sabırlı olmanız önerilir.

Çeviri yapmak birçok insan için sıkıcı olarak değerlendirilse de, aslında çok eğlenceli bir hobidir. Bulmaca çözmek gibi keyifli bir alışkanlık olarak da değerlendirilebilir. Bu nedenle çeviri işini sıkıcı ve bitirilmesi gereken bir iş gibi değil, eğlenceli, bir hobi olarak değerlendirin.

Çeviri yaparken bildikleriniz ile sınırlı kalmayın, yukarıdaki kaynaklardan yararlanmak; İngilizceniz ve dilbilginizi geliştireceği gibi, bunun yanısıra LibreOffice belgeleri sizin LibreOffice'e olan hakimiyetinizi ve bilginizi de müthiş derecede artıracaktır.

Emin olamadığınız çevirileriz için öneride bulunmaktan kaçınmayın.

Çevirilerde doğru görmediğiniz veya emin olamadığınız, veya kalitesini düşük gördüğünüz çevirileri Belirsiz olarak işaretlemeyi ihmal etmeyin.

Çeviri yaparken, çeviri satırının sol tarafında Terminoloji dosyasından bazı terimlerin önerileri gelecektir, takıldığınız yerde

bunladan da yararlanabilirsiniz.

Pootle'ın arama kutucuğunu bolca kullanın. Bir kelime veya kelime grubunu hem Türkçe hem de İngilizce olarak arayabilirsiniz. Bu şekilde çeviri içeriğinin başka bir yerinde hali hazırda yapılmış çevirilerden faydalanabilirsiniz

Çeviri yaparken bir gözünüzün yapılmış diğer çeviriler üzerinde olması, yapılan çevirinin kalitesini artıracaktır.

Çeviri yaparken, özellikle yardım içeriğinde -ing (-mek, -mak) takısı ile biten kelimeleri, -mek, -mak kipinde çevirirsek iyi olur. Örneğin: Creating Table, Tablo Oluşturma, yerine Tablo Oluşturmak olarak çevirmeliyiz. Bildiğiniz gibi me-ma olumsuzluk kipi.

Takıldığınız yerlerde başkalarından yardım istemekten çekinmeyin. Çevirilerle ilgili LibreOffice Kullanıcıları E-posta listesine sorularınızı sorabilirsiniz. Üyelik için users+subscribe@tr.libreoffice.org adresine boş bir e-posta gönderebilirsiniz. Listenin arşivlerine ise http://listarchives.libreoffice.org/tr/users/ bağlantısı ile ulaşabilirsiniz.

Bunun yanında çeviri ekibi ile iletişiminiz için bir mevcut ekibin listesi şurada mevcut.